“Masonluk” la ilgili, Orhan Koloğlu’nun: SAPTIRDIKLARI VE SAKLADIKLARI – 2

Locanın Devrim Merkezi gibi çalışması

Orhan Koloğlu’na göre:

Tüccarı ve düşünürü çoğalan bir kentte mason locası gereksinmesinin hissedilmesi doğaldı. Ticari açıdan daha çok İtalya ile bağlantıda olduklarından Selanik’te İtalyan masonluğu daha çok ilgi görmeye başlamıştı. Örneğin İstanbul’daki Italia Risorta Locası’na 1867-1923 arasındaki 245 katılımdan sadece 6’sının Türk olduğu saptanmıştır. İtalyan masonluğunun İzmir ve Orhaniye’de kurduğu locaları da büyük gelişme sağlayamamıştı. Selanik’te 1864’te kurulan Macedonia Risorta Locası da dil sorunundan pek taraftar toplayamamıştı. İtalyan Büyük Maşrıkı’nın Büyük Üstadı Emesto Nathan 1900 yılı sonbaharında yardımcısı Ettore Ferrari’yi İstanbul, Selanik ve İzmir vadilerindeki locaları yirmi yıllık uykudan uyanmaya çağırmak amacıyla yollamıştı. Bu çerçevede Macedonia Risorta Locası, Selanik’te bir bahçe içindeki iki katlı binasında tekrar faaliyete başladı. Mayıs 1902’de tekris edilip locanın üstatlığına getirilen Yahudi Emanuel Carasso’nun katkısı büyük olmuştur. 1862 Selanik doğumlu olan Carasso, tanınmış bir Yahudi tüccar ailesine mensuptu. 1880’de aile İtalyan uyruğundan çıkıp İspanyol, sonra da Osmanlı uyruğuna alınmıştı. Hukuk eğitimi gören Emanuel, Selanik’te avukatlık yaparken bir yandan da Selanik Hukuk Mektebi’nden kriminoloji dersleri veriyordu. Dolayısıyla Türkçesi kuvvetli ve şehirde saygı duyulan bir insandı. (Sh.121)

Masonlar, toplantı yeri olarak, yabancılara ait olmakla Osmanlı polisinin müdahale hakkı bulunmayan diplomatik binalara yönelmeyi uygun bulmuşlardı. Bir mason locasının hedefe konması doğaldı. Başına Emanuel Carasso (Türk kaynaklarında Karasu) gibi uzman bir hukukçunun getirildiği Macedonia Risorta Locası’nın bu iş için seçilmesinde İtalyan Büyük Maşrıkı’nın da etkisi bulunduğu açıktı.

İttihat ve Terakki partisinin tahribatları:

1906 yılı Ağustos’unda kurulacak yeni İttihat ve Terakki’nin altyapısını oluşturacak kadroların, 1903 yılı başından itibaren locaya kabul edilen Türklerden oluşturulması amaçlanmıştı. Aralarında dönmeler ya da diğer Balkanlı millet kökenlilerin de bulunmasına rağmen hepsine Türk denmesinin sebebi, isimlerin niteliği ve genelde devletin görevlileri olmalarındandır. 1906 yılı Ağustos’unda kurulan İttihat ve Terakki’nin İkici Meşrutiyet’in ilanına varan eylemlerinin planlanması ve yürütülmesi açısından önemli bir rol oynadığı kabul edilen Macedonia Risorta’nın üyeleri konusunda en sağlıklı bilgileri veren Lacovella’nın eseri önemli bir kaynaktır. 1908 Temmuz’unda (Sabataist Mason İttihatçıların tezgâhladığı 31 Mart ihtilaliyle) hedefe varılan eylemle mason bağının açıklanmasına kadar geçen sürede Macedonia Risorta’da 154 kişinin tekris edildiği anlaşılmaktadır. Bunların 42’si Türk ismi taşımakta, ama çoğu Yahudi ve Ermeni dönmesi olmaktadır. İttihat ve Terakki’nin kurulmasından, yani 1906 Ağustos’u öncesinde ise Türklerin sayıları sadece 25 kadardır. (Sh.122)

31 Mart İnkılâbın Mason Bağlantıları

Meşrutiyet’in ilanı Rumeli’de – özellikle Manastır, Serez ve Selanik’te – İstanbul ve Anadolu’dan çok ayrı şekillerde karşılandı. Manastır ve Serez’de anayasanın yürürlüğe konduğu İttihat ve Terakki örgütleri tarafından önce açıklandı (Rumi 10 Temmuz=23 Temmuz 1908), sonra da Padişah’a telgraf gönderilip buna bağlı kalması konusunda uyarıldı. Aksi halde biatlerini geri alacakları yazılmıştı. (Sh.137)

19 Ağustos’ta Türk farmasonları Pera Palas’ta, Kudüs Locası Üstadı Mısır kökenli Muhammed Ürfi Paşa’nın başkanlığında 36 kişilik, bir ziyafetle anayasayı kutlamıştı. (Sh.138)

..

MAKALENİN TAMAMINI İÇİN TIKLAYINIZ…